YSF Archieven - www.pe1don.nl

Yaesu FT-70D programmeren

30 januari 202330 januari 2023admin

De Yaesu FT-70D is een low-cost porto om met C4FM mee te gaan doen op het Yaesu Wires-X netwerk of op YSF/FCS-reflectoren

Er zijn een aantal beperkingen in deze set, hij is niet voor niets een “goedkoop instap model”. Een van deze beperkingen is de USB interface om met de computer te communiceren.

Er wordt een kort USB-kabeltje meegeleverd. Zonder extra handelingen is deze kabel bedoeld om de firmware van de porto bij te werken. Om de Porto ook met de gratis ADMS-10 software te laten werken moet de Porto in de programmeer modus gebracht worden. Deze handleing staat ook in de Engelstalige handleiding van de ADMS software beschreven staat maar wordt soms door de gebruikers niet gevonden of verkeerd begrepen.

Bij de software voor het programmeren staat het stapsgewijs beschreven. De installatie gaat wat “apart/afwijkend” maar werkt wel. De USB poort in de FT-70D in een bepaalde mode gebracht worden.

Installeer de ADMS-10 software op de computer. Deze kan gedownload worden van de Yaesu website. In het archief zitten de twee USB driver bestanden die je later nodig hebt.
Zet deze twee drivers op een makkelijk terug te vinden plaats op de computer, bijv c:\tijdelijk
Haal de batterij uit de FT-70D.
Sluit de laadadapter aan op de FT-70D. In het display verschijnt “EXT DC”.
Schakel de FT-70D in met de powerknop op de porto.
Haal de laadkabel uit de FT-70D.
Klik nu de door Yaesu meegeleverde USB kabel in de porto en de computer/Laptop waarop eerder de ADMS-10 software s geïnstalleerd.
Druk nu de AMS knop (links onderin op het toetsenbord) in en houdt deze ingedrukt terwijl de laadkabel weer in de porto gestoken wordt. In het display verschijnt de tekst ADMS.
Start nu de geïnstalleerde ADMS-10 software op.
Ga in de ADMS-10 applicatie naar de optie C)ommunications -> Com Port settings
Klik op Device manager.
Zoek onder “Unknown devices” de Other Devices op. Klik op Update Devices
Browse my computer for computer drivers. Zoek de plaats waar de twee Driver bestanden staan die meegeleverd zijn met de ADMS-10 software.
Als het goed is wordt er nu een driver geïnstalleerd voor de FT-70D.
Nu kun je in het ADMS-10 programma onder C)ommunications een Comport kiezen die ook overeen komt met de geïnstalleerde Device driver.

De gehele handeling (in het Engels) staat in de PDF file die met de ADMS-10 software meegeleverd wordt. (Begin op pagina 6 van het document).

Opm: Deze stappen zijn bij mij getest op een computer met Windows 10.

Nederlandse handleiding voor Yaesu FTM-300DR/DE

3 januari 20233 januari 2023admin

Jos (PD0PDD) heeft nog een aantal Engelse handleidingen vertaald naar het Nederlands.

Het gaat om de handleidingen van de populaire Yaesu FTM-300DR/DE.

Sommige amateurs vinden de handleidingen in de Engelse taal lastig te begrijpen en zijn dan geneigd om deze stroming van de radiohobby te negeren.

Bluetooth Headset in de auto

20 juni 202229 juni 2022PE1DON

De wetgeving in Nederland biedt de zendamateur nog steeds de mogelijkheid om met een microfoon in de hand achter het stuur deel te nemen aan het verkeer. Ik ben al geruime tijd bezig om de handmicrofoon te vervangen door een headset. Het hoger doel is het verhogen van de veiligheid bij het gebruik van de zender in de auto. Jaren geleden heb ik een bedrade headset in de auto gebruikt. Op zich een hele bruikbare toepassing. Echter zat in die tijd het snoertje nog wel eens in het mechanisme van de handrem, of krulde het kabeltje zich rond de versnellingspook. Dit zijn toch wel zaken waar je in deze specifieke toepassing rekening moet houden.

Een aantal jaren geleden ben ik met een set in aanraking gekomen die over Bluetooth beschikte. Dit gaf de mogelijkheid om met Bluetooth headsets te gaan experimenteren. De meeste BlueTooth headsets waren in die tijd oortjes die meestal voor een mobiele telefoon gebruikt werden. Niet te opvallend en de microfoon zat

meestal bij het oor, of daar niet ver vandaan.

Een ander nadeel van deze bluetooth oortjes is het comfort van de headset die gebruikt wordt. Ik weet niet hoe u het comfort van een klein BlueTooth oortje ervaart maar bij mij blijven ze meestal heel lastig in of aan het oor zitten of gaan irriteren. Ze mogen eigenlijk niet opvallen en daarom worden er constructies gekozen om de oortjes nagenoeg te verbergen aan het oor.

De afstand tussen microfoon en mond(hoek) is ook een belangrijk item. Hoe groter deze afstand, hoe lastiger het wordt voor de logica in het oortje om de achtergrond-QRM weg te filteren. Of het lukt goed maar dan is het audiogeluid soms te ver vervormt, of de filtering is niet goed en je hoort ook de andere geluiden van de auto.

Er zijn meer amateurs met een Bluetooth oplossing bezig. Ik sprak een tijdje geleden een andere amateur en hij werkte met een BlueParrott BT-250. De verstaanbaarheid was niet van een handmicrofoon te onderscheiden. Op zich ook niet zo vreemd aangezien de microfoon vlak bij de mondhoek zit en de headset 95% van de achtergrond herie onderdrukt.

Read More . . .

Ik heb de BT-250 en de andere headsets van BlueParrott (een onderdeel van het Deense Jabra) bekeken en de verschillende modellen naast elkaar gezet. Er zijn verschillende modellen beschikbaar met allemaal aanvullende functionele toepassingen. Maar de BT-250 en de BT-350 zijn de meest gangbare modellen voor de zendamateur.

Koppelen

In de auto gebruik ik mijn headset in combinatie met een Yaesu FTM-300DE. De handmicrofoon is gewoon aangesloten maar ligt in het middenvakje. Hij kon eenvoudig gekoppeld worden door de headset aan te zetten en daarna een tijdje de aan/uit-knop ingedrukt te houden. Hij gaat dan in Pairing mode met de standaard pincode 0000.
Ga in de FTM-300 naar het Bluetooth-menu via OPTION en kies hier Bluetooth. In de FTM300 moeten we de Bluetooth optie eerst inschakelen. Op de FTM-300 gaat het Bluetooth symboltje in de bovenste display-regel knipperen. In de operations manual van de FTM-300DE op pagina 46 en 47 staat hoe je een Bluetooth device met de FTM-300 moet koppelen. Als de BT-350 gekoppeld is gaat het Bluetooth symbooltje contant “branden”.
Dit Pairen doe je eenmalig. De FTM300 en de BT-350 kennen elkaar nu een volgende keer. In de praktijk kun je een volgende keer het beste eerst de BT-350 aanzetten en daarna de FTM300. Beide apparaten zullen elkaar dan sneller vinden en weer gekoppeld worden.

Je kunt de headset ook met een tweede apparaat koppelen. Dit zou bijvoorbeeld de mobiele telefoon kunnen zijn. Ik heb hier geen ervaring mee omdat ik hem in de auto alleen gebruik icm de Yaesu set.

Gebruik

Zodra de headset gekoppeld is kun je hem gebruiken met de drie knoppen op de headset. De + en de – zijn de knoppen waarmee je het geluid van de luidspreker in de headset regelt. de knop waarmee je de headset aan en uit doet is tevens de PTT knop om de zender in- of uit te schakelen. Door kort op de aan-uit knop te drukken schakel je de zender in. Druk je daarna nog een keer kort dan schakel je de zender weer uit. Let hier goed op want vergeet je deze tweede keer dan blijft de zender in de lucht, met alle gevolgen van dien. Als je dus denkt dat je de zender weer uitschakelt, moet je daartoe ook op het display van de FTM-300 kijken om er zeker van te zijn dat hij ook gestopt is met zenden!

Je kunt de luidspreker(schelp) zowel links als rechts dragen. De microfoon-boom kun je door de binnenkant van de hoofdbeugel schuiven en zodoende naar de andere kant draaien zodat hij weer in de buurt van de mondhoek komt. Op het internet lees je soms wel wat kritiek op de montage van de boom. Maar doordat hij aan de binnenkant van de beugel zit wordt hij wel meer mechanisch beschermd.

De BlueParrott headsets hebben allemaal een zg. ‘Parrot knop’. Deze knop is de bovenste van de vier knoppen, herkenbaar aan de papagaai. Met de gratis BlueParrot-App kun je deze knop een veel gebruikte functie toewijzen. Hiertoe heeft BlueParrott een hele lijst met beschikbare functies gemaakt. Eigenlijk gebruik ik deze niet aangezien deze functies meer toegespitst zijn op dagelijks telefoon gebruik en niet gerelateerd zijn aan functies voor de radiozendamateur. Ik heb hem ingesteld op de PTT functie van een bepaalde App (Push-to-Talk AT&T) zodat hij geen effect heeft op de werking van de headset. Het is jammer dat er niet een functie ” niet gebruiken” beschikbaar is om die aan de knop toe te wijzen.

Dat de 4 knoppen boven elkaar zitten is estetisch fraai, maar voor het gebruik minder handig. De BT-250 heeft de Parrot-knop in het schanier van de microfoon-boom zitten en daardoor is die knop verder weg van de drie knoppen die je normaal het meeste gebruikt. Bij de BT-350/450 zitten de knoppen netjes boven elkaar. Hierdoor ben je nog wel eens geneigd om de bovenste knop kort in te drukken terwijl je de PTT van de zender wilde bedienen. De Parrot-knop beschikt over twee uitstulpende puntjes. De aan/uit knop beschikt over twee streepjes die uitsteken. Op den duur voel je het verschil wel maar in het begin druk je wel eens verkeerd.

Geluidsregeling

Mijn FTM-300DE gebruikt de volgende firmware : MAIN versie 1.4, SUB versie 1.2 en DSP versie 7.11. Er zijn een aantal effecten aan het gebruik van deze headset. Met deze eerder genoemde firmware-release is er een optie beschikbaar in het Bluetooth menu. Het audio van de ontvanger kun je naar de BT-device en de luidspreker sturen. Je moet dan onder OPTION in het Bluetooth-menu de onderste optie AUDIO op FIX instellen. Wanneer je AUDIO op Auto instelt wordt het audio naar de headset gestuurt als deze gekoppeld is. De Luidspreker is dan uitgeschakelt. Zodra je de headset uitschakelt of ontkoppeld wordt het geluid weer via de luidspreker hoorbaar.

De volumeregeling van de headset staat los van de volume regeling van de FTM-300DE. Het geluid naar de luidspreker regel je met de volumeknoppen op de set. Het volume in de headset regel je met de knoppen op de Blueparrott headset

Ik heb hem ook met de Yaesu FTM-400 gekoppeld en daar werkt de volume regeling van de set wel weer naar de headset toe.

Technische specificaties

Tot slot nog enkele technische specificaties die voor deze headset van belang zijn:

Oplaadtijd van de accu : 3 à 4 uur
Standby tijd : 500 uur
Spreektijd : 24 uur
draadloos bereik 100 meter
gewicht : 98 gram

C4FM, YSF en Wires-X

4 april 202224 juni 2022admin

Veel amateurs maken naast Analoge techniek ook gebruik van Digitale toepassingen. D-Star, DMR en Wires-X/C4FM/YSF

Met name de laatste digitale toepassing leidt nog wel eens tot verwarring. Wat is C4FM, wat is Wires-X, wat is…..?

C4FM.

C4FM is de digitale modulatie techniek die door Yaesu ontwikkeld is. De letters staan voor Continuous 4-Level FSK Modulation. Het zegt dus voornamelijk iets over de modulatie van het digitale signaal door de ether.

Bij elke signaalwisseling wordt de frequentie verschoven en daarmee een digitale waarde overgedragen.

 Informatie      Symbol     4FSK deviation
  0       1        +3        +2,700 kHz
  0       0        +1        +0,900 kHz
  1       0        -1        -0,900 kHz
  1       1        -3        -2,700 kHz

Deze digitale datastroom gaat met een snelheid van 4800 baud door de lucht. Door de 4-level modulatie worden er twee bits per baud verstuurd waardoor de effectiefe doorstroomsnelheid 9600 baud is.

C4FM modes

Read More . . .

De C4FM standaard kent een aantal digitale standaarden waar wij gebruik van kunnen maken.

V/D (Voice + Data) ook wel bekend als Voice Narrow. Zowel de digitale Voice als de Data maken elk gebruik van een 4800 bps kanaal.
VW (Voice Wide) De volledige bandbreedte van 9600 bps wordt voor Voice gebruikt.
Data Full Wide De volledige bandbreedte van 9600 bps wordt voor Data gebruikt.

De standaard van Yeasu staat in dit document beschreven

Wires-X

Yaesu heeft eerder een analoge standaard bedacht en noemde dat Wires (Wide-coverage Internet Repeaters Enhanced System). Dit systeem was in het begin bedoeld om analoge repeaters via het internet met elkaar te koppelen en zo een groter netwerk te maken. Deze analoge toepassing is via Wires-II in 2017 opgegaan in Wires-X en is er nu op gebouwd om de digitale radios en repeaters via het internet met elkaar te koppelen. Dit netwerk is alleen maar te gebruiken met apparatuur van Yaesu.

WIRES-X ondersteunt het digitale C4FM en geeft een hoge geluidskwaliteit. Door de digitale C4FM-gegevens via het internet te herhalen, kunnen gebruikers genieten van heldere spraakcommunicatie, zelfs als ze duizenden kilometers van elkaar verwijderd zijn.
Door gebruik te maken van de digitale communicatie is de bediening van de WIRES-X eenvoudig, gemakkelijk en gebruiksvriendelijk. Binnen Wires-X is het niet alleen mogelijk om spraak, maar ook berichten, foto’s en bestanden met elkaar uit te wisselen.

WIRES-X ondersteunt natuurlijk ook traditionele analoge FM-gebruikers. Niet alleen kunnen analoge FM-stations een QSO met elkaar hebben, WIRES-X maakt het ook mogelijk dat C4FM Digital stations met analoge FM-stations kunnen communiceren. WIRES-X is een FM-vriendelijke digitale oplossing.

Yaesu System Fusion (YSF)

Toen Wires-X in 2017 door Yaesu in de markt werd gezet zijn er verschillende software ontwikkelaars geweest die ook een repeater/netwerk standaard hebben ontwikkeld. Een van die ontwikkelaars is Jonathan Naylor (G4KLX). Jonathan had al wat software geschreven voor een reflector op basis voor D-Star.

Helaas liet Yaesu het niet toe om andere apparatuur en andere netwerken fysiek met het Wires-X netwerk van Yaesu te koppelen. Dit was voor Jonathan een teleurstelling. Maar dat heeft hem er niet van weerhouden om de sofwtare verder door te ontwikkelen. De software is geschreven om een hotspot te gebruiken (MMDVM) gebaseerd op zijn YSF standaard die gekoppeld kunnen worden met een YSF reflector (MMDVM Host).

Deze software is allemaal open-source en door iedere zendamateur te gebruiken. Software wordt verspreid via GitHub.

FCS reflector

FCS staat voor Fusion Call Server. Ook dit is een ontwikkeling van reflectoren die gebruik maakt van het C4FM protocol.

FCS-servers zijn oorspronkelijk gemaakt voor gebruik met een DV4Mini. De FCS servers kunnen meerdere kamers op een enkele server bevatten en kamers werden snel toegevoegd toen de DV4Mini populair werd.

Ze worden nu gebruikt door meer dan alleen de DV4Mini. Elke server kan 99 kamers aan. Dat is waarom je 3 verschillende FCS servers hebt voor America Link. FCS-190 staat op de ene server, FCS-290 op de volgende en FCS-390 op weer een andere.

Net als de YSF-servers kunnen de FCS-servers niet rechtstreeks verbinding maken met Wires-X. Dit betekent dat er een bridge is die ze met elkaar verbindt.

C4FM Leidraad voor Hammies

1 april 20226 juli 2022PE1DON

Cor, PD0ORE, heeft de laatste tijd een Nederlands handleiding geschreven over C4FM van Yaesu.

In verschillende gesprekken via repeaters, reflectoren en nodes heeft hij deze vorm van digitale communicatie aan andere amateurs uitgelegd. Tijdens deze gesprekken heeft hij vaak zaakjes uitgelegd hoe dit systeem werkt en hoe bepaalde instellingen werken. In dit handboek heeft hij zijn ervaringen gebundeld en ‘op papier’ gezet.

Het betreffende document is hier te downloaden

Het boekwerk is hier links te downloaden en heet C4FM voor hammies.

Hij hoopt hiermee een nuttig naslagwerk te hebben gemaakt wat door andere zendamateurs gebruikt kan worden om ook deel te nemen aan aan digitale radiocommunicatie.

Opm. 6 juli 2022:

Cor heeft versie 1.1 beschikbaar gesteld met een aantal correcties van voutjes.

Met een DMR porto op Yaesu System Fusion

23 maart 20225 februari 2023PE1DON

Er zijn verschillende digital systemen waar een zendamateur gebruik van kan maken. Nu kun je voor elke digitale variant een unieke set aanschaffen maar dat worden wel heel veel setjes. Daarnaast kun je als gebruiker een voorkeur hebben voor een bepaalde tranceiver of portofoon. In de meeste gevallen is een digital set maar geschikt voor 1 digitale toepassing, (DMR/YSF/D-Star). Zo ben ik ook tegen een DMR porto aangelopen die degelijk is, goed in de hand ligt en ook functioneel prima aansluit bij mijn wensen. Maar kun je die ook gebruiken op een ander digitale netwerk dan DMR? In dit artikel worden twee vormen beschreven om een DMR porto op een Yeasu System Fusion netwerk te koppelen (DMR naar YSF) .

DMR <-> YSF

De hotspot software van Jonathan (G4KLX) kun je voor verschillende digitale netwerken inzetten. Je kunt hem natuurlijk “dedicated” gebruiken voor 1 digitaal netwerk. Hierdoor moet je voor elk digitaal netwerk een eigen hotspot in gebruik nemen. Hierdoor heb je het nadeel dat je wel heel veel Hotspots hebt staan wat op zicht ook wel weer kostbaar is.

In de Pi-Star software is een toepassing beschikbaar om de hotspot aan de radiokant geschikt te maken voor het ene digitale systeem en zich aan te melden bij een ander digitaal systeem. In dit voorbeeld gaan we de radiokant instellen op DMR en de hotspot koppelen aan het Yaesu System Fusion (YSF) netwerk. We maken in dit voorbeeld gebruik van de software van G4KLX in een distribute van Andy Taylor (MW0MWZ), ook wel bekend onder de naam Pi-Star. Deze omzetting is in de software “relatief” eenvoudig te maken omdat de Audio-codec van DMR en Yaesu veel op elkaar lijken. Het is dus eigenlijk een kwestie van aanpassen van de signalering.

De omzetting van DMR naar YSF kan in de Pi-Star software op twee manieren plaatsvinden.

DMR2YSF
Dit is de meest simpele manier om dit te gebruiken.DMR in naar YSF en vise-versa.
DMRGateway
Hier wordt een module in gebruik genomen waarmee je via het kiezen van een andere Talkgroep de hotspot aan een XLX reflector koppelt. Daarnaast kun je de module ook aan een DMR(+) reflector koppelen.

We zullen hieronder beide oplossingen bespreken en toelichten.

Read More . . .

DMR2YSF

Bij DMR2YSF gaan we gebruik maken van twee modules in de Pi-Star hotspot module: DMR config en YSF config

We loggen in op de Pi-star hotspot en stellen de schakelaars in zoals in het plaatje aangegeven.

De Radio stellen we in op DMR Mode en we geven enkele schakelaars lager aan dat we de optie DMR2YSF gaan gebruiken.
Alle andere schakelaars laten we uit.

Vervolgens drukken we op ‘Apply Changes’ en de config wordt opgeslagen en de hotspot start opnieuw op.

DMR Configurator

Ga nu naar de DMR Configuration en stel de DMR Master in op DMR2YSF.

Optioneel kunnen we de optie DMR dumpTAData inschakelen als we dat willen.

Vervolgens drukken we op ‘Apply Changes’ en de config wordt opgeslagen en de hotspot start opnieuw op.

Yaesu System Fusion Configurator

In het geval van DMR2YSF hebben we een koppeling met een Yaesu System Fusion reflector nodig. We koppelen aan de populaire YSF reflector van Hobbyscoop-NL

We kiezen de reflector van NL-Hobbyscoop (YSF-20070) en schakelen Wires-X Passthrough aan.

Vervolgens drukken we op ‘Apply Changes’ en de config wordt opgeslagen en de hotspot start opnieuw op.

We zijn nu klaar en kunnen de hotspot gebruiken met een DMR porto op een YSF reflector.

Door gebruik te maken van deze config zal de Pi-Star hotspot het audio van de DMR porto en de YSF reflector op elkaar aanpassen.

DMRGateway

De DMRGateway is een andere manier om de hotspot met een DMR porto te gebruiken. Om van de DMRGateway module gebruik te kunnen maken heb je alleen de DMR mode van de MMDVM hotspot nodig. Je kunt een andere mode (YSF en/of D-Star) ook activeren maar dat is optioneel. In het voorbeeld hiernaast is naast DMR ook YSF ingeschakeld.

In het DMR configuration gedeelte van de MMDVM-configurator selecteer je de DMRGateway als DMR Master i.p.v. de DMR reflector die we normaal gesproken zouden koppelen.

De DMRGateway module geeft ons de mogelijkheid om een integratie met een gekoppelde XLX reflector te realiseren. In feite is de DMRGateway een module binnen een MMDVM systeem waarmee het mogelijk wordt om tot zes verschillende netwerken aan te sluiten op één MMDVM systeem. Een van de netwerken is gedefinieerd als een XLX reflector, terwijl de andere vijf een combinatie kan zijn van DMR+, BrandMeister, TGIF, of lokale HBLink systemen.

In dit voorbeeld gaan we gebruik maken van de koppeling met een XLX reflector. Door op de DMRporto/set een andere Talkgroep (TG) te selecteren kun je aangeven waar de route naartoe gaat. Standaard gaat verkeer voor TG6 naar XLX, TG8 naar DMR+ en TG9 naar DMR.

De porto ‘communiceert’ altijd via DMR met de MMDVM hotspot.

Voor de koppeling van de DMRGateway aan de XLX reflector zijn de groen omkaderde gegevens belangrijk.

De XLX reflector waar wij de koppeling mee maken is het rood-omkaderde keuzevak belangrijk.

De XLX Startup module staan hier standaard. Je kunt hier , afhankelijk vande gekoppelde reflector , een andere standaard module kiezen.

Extra Menu

In het Extra menu van de Pi-Star MMDVM kunnen we eventueel een andere TG aan de XLX-doorverwijzing configureren.
Ga in het config menu naar Extra en kies daarin de DMR GW. Scroll naar beneden tot je het XLX gedeelte ziet. In de regel TG kun je een andere TG selecteren dan de standaardwaarde 6. Druk op Apply Changes en de waarde wordt overgenomen in de config waarna de Hotspot zich opnieuw opstart. Kies nu in de porto/mobiele set de betreffende TG en communiceer met de betreffende XLX reflector.

Als we naar het Dashboard van de MMDVM hotspot gaan kunnen we zien waar de hotspot mee gekoppeld is.

Hier zien we dat de DMR en de YSF ingang van de ontvanger geconfigureerd zijn. Via de DMRGateway is de koppeling met XLX002 D tot stand gebracht.

Vanaf de YSF ingang is de MMDVM Hotspot met de NL-Hobbyscoop gekoppeld. Dus als wij met een DMR porto op TG9 naar de hotspot communiceren gaan we via de DMRGateway naar XLX002 – module D

Gaan we via een Yaesu port/set naar de hotspot dan worden we gekoppeld aan YSF NL-Hobbyscoop.

Let er wel op dat het audio van een DMR porto op een YSF reflector relatief hard doorkomt. Neem voldoende afstand tot de microfooon !

Geheugen beheer in de FTM-300

21 november 20214 april 2022PE1DON

Je kent het wel. Je koopt een nieuwe set van Yaesu en je wilt de geheugens zo snel mogelijk gevult hebben. Werd er vroeger nog een SCU20 kabel meegeleverd met een tranceiver. Tegenwoordig is deze “optioneel”. De meest simpele manier om de geheugeninstellingen te bewerken is met de procedure op pagina 33 van de Yaesu handleiding.

De andere manier is door gebruik te maken van een geheugen kaartje, en een kaartlezer zodat je de SD kaart in de laptop kunt lezen.

Je kunt nagenoeg elke micro SD kaartje gebruiken tussen 2Gb en 32Gb. Ik heb er zelf een kaartje van 2 Gb in zitten. De bestanden zijn niet zo heel groot dat het een 32Gb kaartje rechtvaardigd.
Belangrijk is wel dat de geheugenkaart de eerste keer in de FTM-300 geformateerd wordt zodat het juiste formaat en ook de folderstructuur van de Yaesu-set op de geheugenkaart gezet wordt.

Onderstaande procedure is geschreven voor de FTM-300D in het bijzonder, maar is ook toepasbaar op de FTM-100, FTM-400 en zelfs voor de FT1-, FT-2, FT-3 en FT-5. De bestandsnamen van de backupfile (*.dat) zal dan hier en daar anders zijn alsmede de locatie van het bestand op de SD-kaart.

Formateren geheugenkaart

Read More . . .

Ga eerst naar de setup van de FTM300 en druk op de [F(SETUP)] knop . Hou deze ingedrukt tot het menu zichtbaar wordt;
Draai aan de Dial-knop (rechtsboven) tot de menukeuze [SD-CARD] geselecteerd is en druk de Dial-knop in;
In het volgende menu draai je met de Dial-knop naar [3 FORMAT ] en druk de Dial-knop in;
Op het beeld verschijnt de keuze FORMAT? Kies met de Dial-knop de keuze OK en druk de Dial-knop in. Er verschijnt een melding “Waiting”.
Als het formateren gereed is verschijnt de tekst ” COMPLETED”

Maken Backup in FTM-300

De volgende stap is het maken van een backup van de geheugenposities van de FTM300.
Ga eerst naar de setup van d FTM300 en druk op de [F(SETUP)] knop . Hou deze ingedrukt tot het menu zichtbaar wordt;
Draai aan de Dial-knop (rechtsboven) tot de menukeuze [SD-CARD] geselecteerd is en druk de Dial-knop in;

In het volgende menu draai je met de Dial-knop naar [1 BACKUP] en druk de Dial-knop in;

In het volgende menu selecteer je met de Dial-knop de keuze [WRITE TO SD] en druk de Dial-knop in;

Vervolgens kiezen we in het volgende menu de optie [ALL] en druk daarna de Dial-knop in;

Hierna krijgen wij tenslotten nog de keuze om de start van de backup te bevestigen. Kies met de Dial-knop de keuze [OK] en druk de Dial-knop in;

De back-up data wordt nu op de SD-kaart geschreven. Dit duurt ongeveer 30 seconden. Als de backup weggeschreven is verschijnt de tekst “Completed”

Je kunt nu een aantal keer op de BACK toets drukken tot het normale beeld van de tranceiver weer getoond wordt.

Schakel nu de tranceiver uit en haal de SD-kaart uit het front van de tranceiver.

Backup inlezen in de ADMS software

Nu we de gehele config als backup op de geheugenkaart opgeslagen hebben kunnen we deze data inlezen in de ADMS-12 software van Yaesu. Deze software is van de website van Yaesu op te halen. Als de software op de PC of Laptop is geinstalleerd stoppen we de geheugenkaart in de geheugenkaart-lezer. Deze stoppen we op zijn beurt weer in een USB slot van de PC of Laptop. Start vervolgens de software op.

We gaan nu de backup van de FTM300 inlezen. Ga daartoe in de ADMS-software naar “Communications(C) -> Get Data from SD Card(D) -> ALL

Windows opent dan een dialoog scherm. Ga ik het linker dialoogscherm naar de USB-drive waar de geheugenkaart zichtbaar is en zoek de directory FTM300D op. Daarin kiezen we de folder BACKUP

We zien nu een bestand met de naam CLNFTM300D.dat. Seleteer dit bestand en druk op [Open].

De data van de kaart wordt nu ingelezen in de ADMS software. Het programma geeft een bevestiging [Complete] dat dit succesvol gebeurd is. Druk op [OK].

We kunnen nu de geheugenposities toevoegen of geheugenposities aanpassen.

Ook kunnen we installingen van de FTM300 aanpassen. Ga daartoe in het ADMS programma naar Settings(S) -> Settings (C). Als je instellingen aangepast hebt sluit je het venster af door op het kruisje (rechtsboven) te klikken.

Backup terugzetten op SD-Kaart

Als je klaar bent met het verwerken zet je de data weer terug op de SD-kaart. Ga in de ADMS Software naar Communications(C) – Send Data to SD Card(U) -> ALL

Windows opent dan een dialoog scherm. Ga ik het linker dialoogscherm naar de USB-drive waar de geheugenkaart zichtbaar is en zoek de directory FTM-300D. Daarin kiezen we de folder BACKUP.

We zien nu een bestand met de naam CLNFTM300D.dat. Seleteer dit bestand en druk op [Save].

Sluit de ADMS software nu af en verwijder de geheugenkaart uit de Laptop of PC.

Backup teruglezen in de FTM-300

Nu moeten we de geheugenkaart weer teruglezen in de FTM300. Stop het geheugenkaartje terug in het frontje van de FTM300.

Ga in het menu van de FTM300 door de [F(SETUP)] knop in te drukken. Hou deze ingedrukt tot het menu zichtbaar wordt;

Draai aan de Dial-knop (rechtsboven) tot de menukeuze [SD-CARD] geselecteerd is en druk de Dial-knop in;
In het volgende menu draai je met de Dial-knop naar [1 BACKUP] en druk de Dial-knop in;
In het volgende menu selecteer je met de Dial-knop de keuze [READ FROM SD] en druk de Dial-knop in;
Vervolgens kiezen we in het volgende menu de optie [ALL] en druk daarna de Dial-knop in;
Hierna krijgen wij tenslotten nog de keuze om de start van leesactie te bevestigen. Kies met de Dial-knop de keuze [OK] en druk de Dial-knop in;
De back-up data wordt nu van de SD-kaart gelezen. Dit duurt ongeveer 30 seconden. Als de backup weggeschreven is verschijnt de tekst “Completed”

Hierna zal de FTM300 zichzelf resetten. Als alles goed gegaan is staat alle data nu in de geheugenposities van de FTM-300

Geheugeninstellingen van PE1DON gebruiken

Ik heb zelf al een heleboel gebruikte geheugenposities in gebruik, zowel voor de VHF als de UHF. Nu kan ik mijn datafile beschikbaar stellen maar dan loop ik het risico dat mijn persoonlijke parameters (onbewust) rondgestuurd worden. En dat lijkt mij niet de bedoeling.
De ADMS software beschikt ook over een mogelijkheid om de geheugens te exporteren/importeren. Dit is een CSV bestand wat met andere programma’s gedeeld kan worden.
Wil je gebruik maken van dit bestand, dan moet je onderstaand CSV-bestand importeren in de ADMS software.

Lees in ieder geval de backup van jouw FTM-300 in, zoals dit in de stappen hierboven beschreven is.
Download het bestand (CLNFTM300D-20112021) en sla dit op de PC of Laptop op. (klik op de diskette-icon)
Ga nu naar de ADMS software en kies hierin File(F) -> Import(I). Windows opent dan een dialoog scherm. Zoek nu het .CSV bestand op dat je net gedownload hebt. Selecteer dat bestand en klik op [Open]
De geheugen kanalen worden nu in dit bestand geladen.

Let er wel op dat dit alleen de geheugen kanalen zijn. de andere instellingen van jouw FTM-300 worden niet aangepast/bewerkt!

Je kunt nu de stappen vervolgen om de data op de SD-Kaart terug te zetten en de backup terug te lezen in de FTM-300. (backup terugzetten op geheugenkaart, etc.)

Aan de slag met de BlueStackMicro+ en BlueDV

27 december 202027 december 2020PE1DON

Er zijn verschillende persoonlijke HotSpots op de markt. Een daarvan is de z.g. BlueStackMicro+ in combinatie met de BlueDV software. Uiteraard heb je ook een miniwatt radiomodem nodig, meestal wordt hier gekozen voor de DV-Mega van Guus (PE1PLM)

De typische opbouw van de BlueStack-Micro+ met daarop een DVMega geplaatst

De BlueStack is een ontwikkeling van Ruud (PE1MSZ).

Volgens de site van Ruud is er in eerste instantie een Bluestack-Micro ontwikkeld. Daarna is de Bluestack-Micro+ ontwikkeld. Deze laatste is een verbetering van de BlueStack-Micro, waarop je alleen op basis van Bluetooth een koppeling kon maken. De BlueStack-Micro+ beschikt behalve over de BlueTooth koppeling ook over een USB-UART. Via deze USB aansluiting kun je de BlueStack-print aansluiten op de USB-poort van de PC. Via deze USB-koppeling kun je de print koppelen met de MMDVM, G4KLX en BlueDV software.

Op de print zit een wisselschakelaar. Hiermee kunnen we de print omschakelen en kiezen tussen BlueTooth koppeling of een USB-aansluiting.

Verschillende printen

Er zijn twee versie van deze print beschikbaar. Een versie die geschikt is voor een Android-telefoon en een versie die geschikt is voor een Apple-telefoon. Dit komt omdat Apple een afwijkende versie van Bluetooth in haar telefoons aanbrengt.

Read More . . .

Modem print

Op dit board kun je de DV-Mega plaatsen. Guus heeft twee verschillende radio-modems in zijn assortiment. Je kunt kiezen voor een single-band versie die alleen op de UHF ingezet kan worden of een dual-band versie die zowel op VHF en UHF gebruikt kan worden. Beide printen kunnen maximaal 10 mWatt leveren aan een SMA connector. Hierop kun je een kleine antenne schroeven. Theoretisch kun je de SMA connector ook op een buitenantenne aansluiten. Dit wordt niet aangeraden omdat de betreffende output niet echt gefilterd wordt. Het is de bedoeling dat je dit radiomodem gebruikt voor thuisgebruik, in en om de shack.

ergens in de auto

Zoals al eerder genoemd kun je deze print-combinatie via de USB-kabel aansluiten op een PC of koppelen met een mobiele telefoon op basis van BlueTooth.

Juist de combinatie om de BlueStack print in combinatie met BlueDV software op de mobiele telefoon maakt het een heel bruikbare oplossing voor gebruik in de auto/boot.

De kracht van deze combinatie zit in de bediening van het geheel. Dat gebeurt vanuit de applicatie. De print met radio-modem wordt via de koppeling ingeregeld. Zaken als de gebruikte zend/ontvang-frequentie, keuze voor de reflector, etc. gebeurt in de software op de mobiele telefoon.

De BlueStack-Micro+ en DV-Mega in een kastje geplaatst

De print bouw je in een mooi kastje en via de USB kabel aansluiten op een 12-Volt adapter aansluiten. Eigenlijk heb je er dan geen omkijken meer naar.

Ik heb deze oplossing “ergens” in de auto ondergebracht en wordt automatisch aan gezet zodra het contact in de auto ingeschakeld wordt. Je moet hiertoe wel de schakelaar op de BlueStack-print in de juiste stand zetten zodat de koppeling op basis van BlueTooth gebeurd. (Schakelaar naar buiten/de-activated) .

BlueDV Software

De BlueDV software kun je opzoeken in de App-Store voor de Apple-software (iOS) of in de Google Play-store voor de Android-software.

Zoals al eerder aangegeven vindt de bediening en configuratie van de hotspot plaats op de mobiele telefoon. De mobiele telefoon plaats je op een handige plaats in de auto.

Configuratie en gebruik.

Het tandwieltje brengt je naar het configuratie gedeelte. Hier kun je de roepletters, DMR-ID en de gebruikte frequentie instellen.

Als de BlueTooth koppeling succesvol is wordt dit onder in het beeld weergegeven. Ook wordt dit in de statusregel weergegeven. Als de koppeling tot stand gebracht is verschijnt het BlueTooth symbool rechtsonder in beeld.

In tegenstelling tot de BlueDV-software op de PC/Linux kun je de software op de mobiele telefoon maar op 1 digitale modus gelijktijdig instellen. Of DMR of C4FM. D-Star is officieel niet ondersteund als je de Apple software gebruikt.

In het scherm wordt de call-sign getoond als de hotspot zelf een radiosignaal ontvangt.

Nu kunnen we C4FM inschakelen. Boven in het beeld kunnen we nu de Yaesu System Fusion (YSF) of kiezen voor het FSC-netwerk. In de meeste gevallen kiezen we voor YSF. Daarnaast verschijnt eenlijst met YSF-reflectoren. In Nederland wordt in de meeste gevallen voor NL-Hobbyscoop gekozen. Als de keuze gemaakt is klikken we op LINK. Als de koppeling correct gemaakt is verschijnt dat onder in het beeld bij “Status”.

Ontvangst

Als er nu een signaal ontvangen wordt verschijnt dat in het display van de mobiele telefoon. In rust is het scherm licht-blauw gekleurd. Zodra de hotspot zelf een signaal ontvangt, zal het beeld groen kleuren en de call van het ontvangen signaal weergeven. In de meeste gevallen zal dit je eigen call-sign zijn omdat je de hotspot in de meeste gevallen voor jezelf gebruikt. De ontvangen data wordt dan door de software in de mobiele telefoon doorgezet naar de gekoppelde reflector en daar gedistribueerd naar de andere hotspots die op de zelfde reflector gekoppeld zijn.

Uitzenden

Als een andere amateur een signaal op de reflector aanbied zal dit door de mobiele telefoon aangeboden worden aan de BlueDV software. Deze zal de data via BlueTooth doorgeven aan de BlueStack/DV-Mega en uitzenden op de ingestelde frequentie.

Voorbeeld van het beeldscherm als er zelf een signaal uitgezonden wordt door de hotspot.

Op de mobiele telefoon wordt dan de Call van het andere station getoond, alsmede enkele aanvullende informatie als de naam en (optioneel) het DMR-ID

Rechtsboven in beeld is de tekst TX te zien, een indicatie dat de HotSpot zelf het C4FM signaal uitzend.

Omschakelen

Wil je omschakelen naar een andere reflector, druk dan op UNLINK, kies de andere reflector (YSF of FSC) en druk daarna op LINK.

Wires-X

Deze hotspot (Hardware en software) kan op C4FM alleen verbinding maken met een YSF of FSC netwerk. Het Wires-X netwerk van Yaesu is niet rechtstreeks te benaderen. Wires-X is een gesloten netwerk wat alleen met apparatuur van Yaesu te koppelen is. Er zijn amateurs die een koppeling gemaakt hebben tussen een Wires-X room en een YSF-reflector. Door je aan te melden op een YSF-refelector kun je dank zij de koppeling met de gekoppelde Wires-X room communiceren.

Opzetten van een MMDVM hotspot

3 mei 202029 december 2021PE1DON

Een onderdeel van de hedendaagse zendamateur-techniek is het communiceren met meerdere amateurs. Dat kan met elkaar op een (lokale) frequentie, een repeater of een digitale toepassing doen. De digitale radio is in opkomst. Bij Digitale systemen wordt vaak gebruik gemaakt van een digitaal distributiesysteem; een reflector of een room. Meestal zijn deze distributie systemen gebaseerd op een centrale server die de digital stream van een digitale repeater distribueert naar digitale repeaters die op de gelijke stream aangesloten zijn. Voor alle digitale radio systemen zijn er individuele distributie systemen.

D-Star : D-Plus, DCS, DExtra en XLX
DMR : DMR Marc, DMR Plus en Brandmeister
YSF : YSF, FSC en Wires-X
P25 :
NXDN:

Iedere reflector heeft zijn eigen functionele eigenschappen.

Read More . . .

Bijvoorbeeld D-Star.

Bij D-star wordt gebruik gemaakt van XLX-reflectoren. Iedere XLX-reflector heeft zijn eigen doelgroep. In de meeste gevallen zijn XLX-reflectoren per land beschikbaar, maar kunnen ook ingezet worden per regio of landsgrens overstijgend voor een bepaalde doelgroep. In Nederland zijn de meest populaire D-star reflectoren XLX087 (HAMNet facing reflector) XLX088 (Officiële nationale reflector) en XLX089 (Nationale testreflector). Iedere XLX reflector is weer opgeknipt in 26 modules. Een D-Star repeater kan zich aanmelden op een module van een bepaalde reflector. De digitale berichten in een bepaalde module worden hoorbaar op de Digitale systemen die op de zelfde reflector EN module aangesloten zitten. Vergelijk dit concept met een huis met verschillende praatgroepen. Iedere praatgroep zit in zijn/haar eigen kamer. Wil je meedoen aan de praatgroep dan moet je in die bepaalde kamer gaan zitten. De beheerder van XLX088 (de “huiseigenaar”) heeft een verdeling gemaakt voor deze reflector. Module B is toegewezen voor nationaal verkeer. Daarentegen zijn de modules C voor Noord Nederland, D voor Zuid Nederland, L voor Limburg, etc. Dat wil niet zeggen dat je daar niet mag meedoen maar in de regel worden daar nog wel eens module-specifieke zaken besproken. Als iemand uit Groningen met de gebruikers van module-L gaat praten loop je theoretisch de kans dat hij tegen een barrière oploopt vanwege het dialect probleem. Een technische beperking is er echter niet.

Een zelfde soort verdeling kom je tegen bij DMR, of bij Yaesu System Fusion (YSF). De verdelingen zijn bepaald door de ontwikkelaar van het reflector systeem en de doelgroep.

Opzetten Hotspot voor Yaesu System Fusion (YSF)

In dit voorbeeld gaan wij uit van de momenteel zeer populaire software van Andy Taylor (MW0MWZ) : Pi-star. De software was er niet geweest als Jonathan Naylor (G4KLX) niet met de open-source software IrcddbGateway en DstarRepeater was begonnen. Later is deze software uitgebreidt en zijn de eerder genoemde software modules in het MMDVM pakket opgenomen. [MMDVM = MultiMediaDigitalVoiceModem].

Je kunt natuurlijk de software van Jonathan van GitHub afhalen en helemaal van scratch af aan beginnen. Andy Taylor heeft de software in een distributie gehangen welke van zijn website afgehaalt kan worden.

Zet de image op een SD-kaart, stop hem in een Raspberry-Pi, plaats een digitaal radiomodem op de PI, configureren en klaar-is-kees. 😉

Om een HotSpot met PI-Star op te kunnen zetten hebben we wel een aantal onderdelen nodig:

Raspberry Pi (PI-3 of PI-4);
SD kaart (8Gb of 16 Gb), klasse 10;
SD Card lezer voor een USB aansluiting;
SD kaart formateer software;
Software om de PI-Star image op de SD-Card te zetten;
MMDM modem (DVMega);

Software downloaden en op SD-kaart zetten

We halen eerst de software op van de website van Andy Taylor. (www.pistar.uk). In het linker menu-scherm ga je naar de keuze Downloads -> download Pi-star

Op het moment van publiceren is de meest actuele versie 4.1.5 (Pi-Star_RPi_V4.1.5_30-Oct-2021.zip).

Zodra dit archief op de PC staat kun je hem uitpakken. In het archief zit een relatief groot image welke wij later op een SD kaart gaan zetten.

Vervolgens gaan we de SD-Kaart formateren in de SD-kaart lezer.

Ik gebruik voor het formateren de SD Formatter

Stop de geheugenkaart in de kaart lezer en start de software. Let er goed op dat je de juiste driveletter kiest. Meestal wordt de USB lezer drive E. Maar beter even goed gecontroleerd voordat je de verkeerde externe drive formateert en je alle daarop opgeslagen data kwijt bent.

Daarna gaan we het image op de lege SD-Kaart plaatsen. Ik gebruik hiervoor het Windows programma WIN 32 Disk Imager

Ook hier is het belangrijk de juiste driveletter te kiezen. Zoek in het keurze scherm jet opgeslagen .IMG bestand welke in het .ZIP archief van Pi-Star_RPi….zip zit.

Druk daarna op Write en het Image wordt weggeschreven op de SD-Kaart.

Pi-Star opstarten en configureren.

Nu we een SD-kaart gereed hebben stoppen we deze in het SD-slot van de Raspberry-PI. Deze bevindt zich aan de onderkant van de print

Vervolgens plaatsen we de DVMega boven op de Raspberry PI. De connector schuiven we over de rechter 5 dubbele pennetjes. De print kan met een twee-tal schroefjes en de meegeleverde koppelbusje vastgezet worden.

Ik heb een voorkeur om de Raspberry-Pi op een LAN switch aan te sluiten met een UTP-kabel. Je kunt een HDMI monitor op de Raspberry-Pi aansluiten zodat je het opstart-proces prima kunt volgen. Start nu de Raspberry-Pi op door er spanning op te zetten. Het opstarten duur ongeveer 30 à 40 seconden.

Het configureren van de Pi-Star software gebeurt via een WebBrowser. Probeer eerst of je het toegezen IP-adres van de Raspberry-Pi te achterhalen. Door het IP-adres in de browser in te voeren kom je op het inlogscherm van de software. Je kunt ook in de webbrowser inloggen met de volgende url http://pi-star/ of http://pi-star.local/

Als je het juiste IP-adres of DNS naam hanteert zal Pi-star het scherm tonen. De eerste keer geeft de software aan dat er nog niets geconfigureerd is.

Klik nu op de optie ” Configurator” welke je rechts in de mennubalk ziet staan.

In de browser verschijnt het inlog scherm en er wordt gevraagd om een gebruikersnaam en wachtwoord. username is pi-star en het standaard wachtwoord is raspberry.

We moeten nu de verschillende onderdelen van de software gaan instellen. Als eerste beginnen we met de MMDVM Host configuration. We kunnen aangeven welke modes onze hotspot gaat ondersteunen. Ik stel een hotspot meestal in op 1 digital modes (DMR, D-Star of YSF) maar je kunt ook meerdere digitale modes door elkaar heen hanteren. De softare selecteert zelf welke mode gebruikt wordt. Daarna moeten we algemene deel (General configuration) in stellen.

Hier vullen de de roepletters, DMR-ID (als je die hebt), gehanteerde frequentie in de 70cm band in. Bij voorkeur moeten we hier een frequentie tussen de 437 MHz en 439,995 MHz gebruiken

Ook moeten we hier het gehanteerde radiomodem aangeven. De software weet dan hoe hij het radiomodem moet besturen. Ik gebruik een radio van Guus (PE1PLM) type DVMega. Deze zijn er in twee versie’s, de meest gehanteerde is de single band versie voor de 70cm band. [DV-Mega Raspberry PI Hat (GPIO) single band (70cm)]

Maar je kunt ook een ander type radiomodem op de Raspberry PI steken en selecteren, zolang je maar weet welk type het is.

Klik vervolgens op [Apply Changes] en de configuratie wordt weggeschreven. De Raspberry pi zal hierna op nieuw opstarten.

Als laatste moeten we nog aangeven welke YSF-reflector wij gebruiken. Ik heb mijn hotspot op YSF ingesteld omdat ik het meest gebruik maak van het Yaesu digital systeem. Dit venster komt tevoorschijn als je in het MMDVM Configuratorscherm aangegeven hebt dat je de hotspot voor YSF wilt gebruiken.

Kies in het ‘YSF Startup Host’ scherm de gewenste YSF reflector. In mijn voorbeeld is dat YSF96455 – NL Central – Centraal NL.

Klik vervolgens weer op de ‘Apply Changes’ en deze reflector wordt bij het opstarten van de hotspot automatisch geselecteerd en aangekoppeld als je de software opnieuw opstart.

Er is nog voldoende aan de software aan te passen en in te stellen, maar dat is het instellen van de hotspot naar persoonlijke smaak.

Yaesu FT3DE ervaringen

26 april 202027 december 2020PE1DON

Een aantal maanden geleden heb ik een Yaesu-FT3DE aangeschaft. Ik had al een Yaesu-FT70D en een Yaesu FT1XDE. De FT70D is eerst verkocht en vervolgens is de Yaesu-FT3DE besteld. De levertijd was behoorlijk lang. Dit was al door de verkoper aangekondigd. Er waren productieproblemen in Japan omdat enkele toeleveranciers door stormschade niet konden leveren. Ik was al behoorlijk enthousiast over de FT1XDE maar zag ook wel uit naar een touchscreen welke het gebruiksgemak een boost moet geven.

Het bedieningsgemak is voortreffelijk.Men geeft ook aan dat de FT3D een portofoon met het gebruikersgemak van de FTM400D is. Door met je vinder eenvoudig het scherm aan te raken kun je bepaalde zaken van de portofoon aanpassen.Dit maakt het gebruik bijzonder intuïtief. Read More . . .

Dual band

Zoals genoemd is de set een Dualband portofoon. Een dubbele VFO welke nagenoeg gelijk aan elkaar zijn. Er zijn wel enkele beperkingen. De A-VFO heeft een volledig bereik vanaf 500KHz tot 999,9 MHZ, waarbij de ontvangs-modulatie afwisselend AM of (W)FM is. De B-VFO begint bij 108MHz en eindigd op 580 MHz. De gebruikte ontvangsmodulatie is hier alleen AM of FM. De zender maakt alleen gebruik van FM modulatie (F1D, F2D, F3E en F7W) en werkt tussen 144-146 MHz en 430-440 MHz.

Er is nog een derde functie in de portofooon beschikbaar. De Porto beschikt ook over een WFM Radio-ontvanger. Deze ontvanger kun je als de derde ontvanger activeren. Zo kun je naar jouw favoriete FM omroep programma luisteren als er geen activiteiten zijn op de A-VFO of B-VFO. Mocht er een signaal op een van beide VFO’s ontvangen worden dan wordt het radio programma onderbroken en hoor je de geluiden van de VFO’s.

Druk je de PTT knop in dan zend de portofoon uit op de gekozen actieve VFO.

Als er geen activiteit meer is op beide VFO’s dan hoor je weer de uitzending van de WFM ontvanger.

GPS

Ook deze portofoon is uitgerust met een zeer snelle en gevoelige GPS ontvanger. Deze informatie wordt gebruikt om de GPS positie door te geven in APRS of tijdens de Wires-X verbindingen. Zelfs binnenshuis is de GPS ontvangst goed te noemen. Meestal heeft de GPS ontvanger binnen 30 seconden voldoende satelieten gevonden om een betrouwbare positie te kunnen bepalen. Deze positiebepaling gebruik je dan weer in je APRS configuratie.

Wires-X

Natuurlijk kies je deze portofoon niet om zijn analoge eigenschappen maar ook vanwege de Wires-X implementatie van Yaesu. Je kunt zowel de A-VFO als de B-VFO gebruiken om digitale Wires-X frequenties in te stellen en hierop uit te zenden.

De volledige Wires-X functionaliteit is alleen met de A-VFO mogelijk. Draai de A-VFO op de frequentie van de Wires-X repeater en druk dan kort de X-knop in. De tranceiver zal dan een verbinding zoeken met de lokale Wires-X node of repeater en melden dat hij “connected” is. Zodra je verbinding hebt met het Wires-X netwerk van Yaesu kun je het gekoppelde station (repeater of je eigen Wires-X Node) vragen om met een andere ” room” verbinding te maken.

Je kunt in 5 geheugen banken de meest gebruikte rooms opslaan. Deze toepassing is iedentiek als in de FTM-400.

Iedere bank geef je een perosonlijke naam zodat je de rooms eenvoudig terug kunt vinden. Ik heb drie banken in gebruik voor lokaal, nationaal en internationale geografie. Maar je bent hier vrij in om ze een naam te geven.

Door eenvoudig naar een Category te draaien en daarna op de regel te klikken toont de porto de rooms die hierin opgeslagen en beschikbaar zijn. Het getalletje achter elke room geeft aan hoeveel systemen er al aan de betreffende room gekoppeld zijn. Door de room te selecteren geeft de portofoon de opdracht om met de betreffende room te koppelen. Daarna kun je meeluisteren met de gesprekken die in de betreffende room opgeslagen zijn. Als je de PTT knop indrukt kun je ook meespreken in de room. Andere gekoppelde deelnemers horen dan jouw gesprek.

Een andere mooie toepassingvan deze porto is de inzetbaarheid als PDN. Door deze porto met met de appart te bestellen SCU19 kabel aan een een Windows PC met waarop de Wires-X software te koppelen kun je deze portofoon inzetten als een Wires-X Node.

Batterij

De batterij van de protofoon kun je aan de achterkant van de porto klikken. De batterij (Yaesu SBR-14LI) is een Lion batterij en heeft een capaciteit van 16Wh (7,2Volt en 2200mAh). Het is de zelfde batterij die toegepast wordt op de Yaesu FT1(X)D en de Yaesu FT2D. Dus lekker universeel uitwisselbaar tussen alle portofoons. Standaard wordt een 230V adapter meegeleverd waarmee de portofoon opgeladen kan worden. Dit neemt wel enige tijd in beslag. Je kunt ook de los verkrijgbare CD-41 desktop lader krijgen. Deze maakt gebruik van de meegeleverde 230V adapter maar maakt het mogelijk de portofoon sneller op te laden.

Bluetooth

Een op het oog nuttige functionele uitbreiding is de toevoeging van Bluetooth. Het klinkt als een optie om een heel scala aan Bluetooth devices te kunnen koppelen, maar het heeft wat beperkingen. Ten eerste kun je de PINcode voor de koppeling niet instellen. Deze is standaard 0000. Een beetje vreemd aangezien de standaard Bluetooth headset van Yaesu (BH-2A) een pincode 6111 gebruikt en daardoor niet met deze porto gekoppeld kan worden. Daarnaast is de electronica in de porto niet helemaal storingsvrij. Ik heb verschillende Bluetooth headsetjes die ik op smartphones gekoppeld heb gehad op de FT3D aangesloten. En de geluidskwaliteit is wisselend. Zowel aan de ontvangstkant maar ook aan de zendkant.

Ik heb goede ervaringen met de Jabra Supreme EC maar ook de Plantronics Voyager heeft een goede geluidservaring.

Je moet een beetje oefenen hoe je met de PTT knop omspringt. Ik ben er echter achtergekomen dat de PTT knop van de poto ook geowon ingedrukt kan worden en tegelijkertijd de microfoon van de gekoppelde BlueTooth headset gerbuikt kan worden

Geluid

Ten opzichte van de voorgangers is er een positieve verandering aangebracht aan de volume regelaar. De draaiknop boven op de set is opgesplitst in een draaiknop voor de frequenties/geheugens en een volumeknop voor het geluid. Aan de zijkant van de porto zitten een aantal drukknoppen. Boven de bekende aan/uit knop zit nu een knop SQL. Als je deze kort indrukt wordt de draaiknop waar je eerst het audiovolume mee regelde een regelknop voor de Squelch van de actieve VFO.

Het audio klinkt wat schel en heeft niet veel volume. Ondanks de 700 mW audio is de luidspreke rniet echt in staat zich hoorbaar te maken. Het geluid is wel goed verstaanbaar maar mist wat kracht. Er zijn heel wat portofoons in de markt die het audio krachtiger de wereld in kunnen sturen. Wanneer je in een rumoerige omgeving bent is het aan te raden een andere luidspreker/microfoon te gebruiken zodat de klankkleur een betere verstaanbaarheid geeft.

Conclusie

Het is zeker een leuke portofoon die hele mooie prestaties neerzet. Er zijn wat kanttekening ten aanzien van de implementatie van BlueTooth en de geluidskwaliteit van het luidspreker signaal. Laten we eens kijken wat Yaesu met de opmerkingen gaat doen en mischien ook wel een FT3XD uit gaat brengen waarin een aantal verbeteringen aangebracht zijn om het een superproduct te maken.

Yaesu FT3DE